اولین گزارش گونه های pythium catenulatum و pythium okanoganense از چمن در ایران

از بین بیمارگرهای چمن مانند فوزاریوم، رایزوکتونیا، بایپولاریس و پیتیوم ها که در دنیا گزارش شده است، پیتیوم ها به علت رایج بودن آبیاری بیش از حد چمن ها و مناسب گردیدن شرایط برای فعالیت این بیمارگر، نگران کننده تر هستند. در دنیا گزارشات متعددی از جداسازی گونه های پیتیوم از بذور چمن وجود دارد که می توان به گزارش گونه هایpythium aphanidermatum edson (fitzp.)و‍ p. graminicola subramaniam (abad & lucas, 1990) و همچنین گونه های  p. aphanidermatum   وp. aristosporum vanterp.  از ریشه و طوقه لولیوم اشاره نمود (nelson & craft, 1991). در ایران نیز گزارش هایی به صورت خلاصه از گونه های  p. aphanidermatumوpythium oligandrum dreschsler از چمن در تهران، pythium deliense meurs و pythium myriotylum drechslerاز چمن های سردسیر (mirabolfathy & ershad, 2002) و گونه های  p. aphanidermatum ، pythium vexans de bary ، p. oligandrum  ،p.deliense  ، pythium vanterpoolii v. kouyeas & h. kouyeas و coker & patterson  pythium torulosum از چمن در شیراز گزارش شده است (barzegar & banihashemi, 2011). با توجه پراکنش وسیع گونه های پیتیوم و هزینه بالای احداث و نگهداری چمن، طی سالهای 1384 و 1385، در مناطق مختلف فضای سبز و زمین های ورزشی استان تهران نمونه برداری به صورت تصادفی از چمن و خاک اطراف ریشه در گیاهانی که علائم پوسیدگی ریشه را نشان می دادند صورت گرفت. نمونه های به دست آمده در محیط کشت نیمه انتخابی cma-parp حاوی بنومیل کشت گردید و در تاریکی و دمای 25 درجه سلسیوس نگهداری شدند و پس از گذشت 36 ساعت در محیط آب آگار 2% کشت و به روش نوک ریسه خالص شدند. برای شناسایی، جدایه های به دست آمده گروه بندی گردید و بر اساس کلید van der plaats-niterink (1981)و با استفاده از مشخصات اندام های جنسی و غیرجنسی، شکل پرگنه ها در محیط کشت pca  و cma، رفتارهای دمایی و دمای تشکیل زئوسپور شناسایی صورت گرفت. تولید اُاُسپور، چگونگی تماس آنتریدیوم و اُاُگونیوم و خصوصیات مورفولوژیک آنها در محیط های cma، pca همراه بتاسیتوسترول، و hsa بررسی شد. اندازه گیری ابعاد ساختارهای رویشی وزایشی با محاسبه میانگین ابعاد حداقل 30 ریسه، اسپورانژیوم، اُاُگونیوم و آنتریدیوم در جدایه های انتخابی به عنوان نماینده از هر گروه محاسبه گردید. طی اینتحقیقگونه های m‏atthewspythium catenulatum و  lipps pythium okanoganense شناسایی شدند.اسپورانژیوم های گونه p. catenalatum بصورت انشعابات شاخه شاخه نامنظم، متورم و ریسه ای بودند که در دمای اتاق و محیط مایع، زئوسپور تولید می نمودند. اُاُگونیوم ها، کروی با دیواره های صاف و به صورت انتهایی بود آنتریدیوم ها در ناحیه گردن خمیده و دارای ساقه بودند و به هر دو حالت منوکلاین و دی کلاین و به صورت پاراجینوس دیده شدند. اُاُسپور کروی با دیواره صاف در مواردی اُاُگونیوم را پر نموده و در مواردی آن را کاملاٌ پر نمی نمود. گزارشی از گونه p. catenulatum در چمن ایران وجود ندارد ولی این گونه در مطالعات (abad & lucas (1990 گزارش شده است. این گونه از چمن و خاک اطراف آن در پارک لاله، ملت، آزادگان، شفق، زمین فوتبال برق آلستوم، فضای سبز ترمینال مسافربری جنوب، رمپ و لوپ های شرق تهران جداسازی شد. در گونه                  p. okanoganense اسپورانژیوم ها به اشکال کروی یا نیم کره و دارای افژولش بودند. اُاُگونیوم ها به شکل کروی با دیواره صاف و به صورت انتهایی تشکیل شدند. نحوه اتصال آنتریدی ها به صورت پاراجینوس بوده و آنتریدیوم ها اغلب به صورت دی کلاین و دارای ساقه بوده و از قسمت فوقانی به اُاُگونیوم متصل می شدند. اُاُسپور کروی و دارای دیواره صاف بود که غالباٌ به صورت آپلروتیک و ندرتاٌ پلروتیک بود. با توجه به بررسی منابع موجود، گزارشی از گونه                 p. okanoganense روی چمن در دنیا و ایران وجود ندارد و این گزارش اولین گزارش از این گونه از ایران و روی چمن محسوب می شود. این گونه از چمن و خاک اطراف آن در پارک گفتگو، رمپ و لوپ های بلوار آیت الله کاشانی، فضای سبز ترمینال غرب، شهرستان رباط کریم و ورزشگاه آزادی جداسازی شد.